W południowo-zachodnich górach Chin skryło się najstarsze obrazkowe pismo. Jest ono nadal używane i zwie się pismem DONGBA. Ten niesamowity świadek kultury narodu Naxi został stworzony kilka setek lat temu w okresie wielkiej zawieruchy kulturowej.
U podnóża „Góry Nefrytowego Smoka”, w starym malowniczym mieście Lijiang, wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO żyje naród Naxi chroniący nienaruszalną pamięć swych przodków. Są oni jedną z ponad 20 grup etnicznych zamieszkujących Yunnan od VII-VIII wieku.
Jestem tutaj drugi raz. Podobno jak raz zawita się do domu Naxi część serca pozostanie w nim na zawsze…
Mieszkam w drewnianym jednopiętrowym domu rodziny Ma, którego lewe skrzydło jest przeznaczone dla gości. W środku podwórko, rosną tutaj kolorowe kwiatki, schnie bielizna i przemoczone buty, przechadzają się kaczki i gdakają kury. W listopadzie jest już chłodno, szczególnie noce są zimne. W mym pokoju 11°C, ale pan Ma wyposażył moje łóżko w ciepły materac elektrycznie podgrzewany .
Lijiang to dwa miasta, stare i nowe.
stary Lijiang
W starym samochody są zabronione, dozwolone są tylko pojazdy zaopatrzeniowe. Aby dostać się do konkretnego miejsca należy wiedzieć, przy którym wejściu trzeba wysiąść z autobusu lub taksówki aby dotrzeć pod wskazany adres.
W 1996 roku podczas trzęsienia ziemii o sile 7 w skali Richtera, 1/3 nowego miasta została zniszczona, natomiast stara część pozostała prawie nienaruszona. Większość tradycyjnych drewnianych i z kamienia domów była bardziej odporna niż nowe konstrukcje zbudowane bez szczególnych środków ostrożności. Poniosło wówczas śmierć około 250 osób, nie licząc tych, którzy zginęli później na skutek obsuniętych terenów i wtórnych wstrząsów sejsmicznych
Klejnotem na terenie zamieszkanym przez Naxi jest „Nefrytowa Góra Smoka” o szczycie 5596 m n.p.m. wyglądająca jak stary siwowłosy nieśmiertelnik spoglądający na swe potomstwo.
Płaskowyż w Lijiang może się pochwalić swą bardzo długą rzeką, na którą mieszkańcy mówią „Rzeka o złocistym piasku”. Rzeka ta to nic innego jak Chang Jiang, słynna „Długa Rzeka” zwana również jako Jangcy. W tym regionie jest ona na początku swej długiej ponad 6000 km podróży. Poza sezonem deszczowym gdy poziom wody się obniża, spotkać można poszukiwaczy złota przesiewających piasek. Stąd ta „złocista” w nazwie rzeki.
W tej malowniczej scenerii zadomowiony naród Naxi opracował wyjątkowe pismo o ponad 1300 znakach. Są to w większości piktogramy zbliżone do „jiaguwen” antycznego pisma na skorupie żółwia używanego w starożytności przez Huaxia jednak z mniejszą liczbą znaków. Istnienie tego pisma nie oznacza, że większość Naxi potrafi się nim posługiwać. Jest ono ściśle związane z religią Dongba.
przedstawiciel kultury Dongba
Dongba to mistrz lub interpretator świętych ceremoniałów będący potomkiem dawnych szamanów. W każdej wsi żył przynajmniej jeden z ich przedstawicieli, towarzysząc we wszystkich etapach życia. Był obecny przy narodzinach, podczas chorób, przy budowie domów, witał nowy rok, uczestniczył w żniwach i pogrzebach. Na każdą z tych okazji Dongba wyśpiewywał święte teksty wykonując obrzędy o ścisłej tajemnicy. Pismo Naxi było ich pismem, tylko oni mogli za jego pomocą odczytywać święte teksty.
Sakralna literatura Naxi jest bogata, specjaliści spisali ponad 1000 typów wszelakich tekstów łączących mitologię, legendy, znajomość astronomii, medycyny, farmacji, tańca i muzyki. Niestety jedynie i tylko wyłącznie Dongba są w stanie rozszyfrować niniejsze teksty. Nawet jeśli ktoś z nas potrafi rozpoznać kilka znaków, to nie potrafi ich połączyć w całość by sformułować konkretne zdania.
Wraz z upływem czasu jest coraz mniej Dongba. Na szczęście pod koniec zeszłego stulecia grupa młodych badaczy Naxi wpieranych przez nestorów Dongba uruchomiła duży projekt – przetłumaczyć na chiński całą świętą literaturę. Projekt po 20 latach wspólnej pracy został zrealizowany stając się bardzo ważnym wydarzeniem dla narodu Naxi. W ten sposób ich kultura i historia nigdy nie zaginie, a urok pisma wiecznie będzie podziwiany. Równolegle młodzi malarze Naxi stworzyli własny styl w tradycyjnym malarstwie.
Być może, że to oni będą w przyszłości nowymi przedstawicielami Dongba.
