Wbrew poglądom, chińskie lecznicze jedzenie nie skupia w sobie tylko składników i leków ziołowych. Jest ono dobierane ze szczególną starannością na podstawie teorii tradycyjnej medycyny chińskiej. Może pomóc, leczyć i zapobiegać chorobom oraz jednocześnie sprzyjać zachowaniu zdrowia.
Tradycja chińskiego leczniczego odżywiania sięga bardzo dawnych czasów. Aby odnaleźć jego ślady trzeba się przenieść do okresu poprzedzającego dynastię Han (206-220 p.n.e.). Poprzez kolejne dynastie „lecznicza kuchnia” nie poprzestała się rozwijać, a odżywianie stało się prawdziwą nauką.
W dziedzinie tej nie ma mowy o prostym połączeniu żywności i medycyny, mowa jest o autentycznym stylu przyrządzania posiłków łączącym składniki lecznicze do jedzenia z zastosowaniem chińskiej teorii.
Chińska medycyna i żywność mają podobne pochodzenie. Utworzone po dynastii Qin (221 p.n.e. – 206 p.n.e.) i Han (206 p.n.e. – 220 n.e.) te dwie dziedziny rozwijały się za panowania dynastii Ming (1368-1644) i Qing (1644-1911). Po 1950 roku były „zmuszone zapaść w zapomnienie”. Po 1980 roku odrodziły się wraz z wdrążaniem reform i przeprowadzanej polityki otwarcia w Chinach.
Kulinarna dziedzina rozpowszechniła się na całą południową Azję. Regularnie odbywające się kongresy i zjazdy informują oraz zachęcają zainteresowanych tematem alternatywnej medycyny.
Wachlarz przeróżnych produktów spożywczych korzystnych dla zdrowia jest ogromny. Około 600 zostało zidentyfikowanych. Wśród nich znalazły się zboża, owoce, warzywa, mięso i owoce morza. Wiele składników jest dodawanych dla polepszenia smaku przygotowywanych potraw. Dla przykładu mogą być nimi: wino, cukier, olej, ocet, miód, migdały, pomarańcze, mandarynki, orzeszki ziemne…
W zależności od celu, lecznicze odżywianie można podzielić na 4 kategorie:
- ochronę zdrowia,
- profilaktykę,
- leczenie,
- kuchnię terapeutyczną.
Ochrona zdrowia
Kuchnia sprzyjająca ochronie zdrowia służy do wzmocnienia wartości odżywczych i organicznych. Dla przykładu zupa z dyni i migdałów może pomóc w odchudzającej diecie, zupa z korzeni arcydzięgla i kaparów upiększa urodę, a żeń-szeń wzmocnia organizm.
Nasiona lotosu, lilie, słodkie pataty, kasztany, głożyna pospolita i gruszki powinno się spożywać jesienią w celu zapobiegania wysuszeniu organizmu po upalnym lecie. Wieprzowe duszone mięso z nasionami lotosu i nerki wieprzowe, twarożek sojowy… wszystkie te składniki uodparniają organizm przed nadchodząca zimą i mroźnymi temperaturami.
Typowa chińska kuchnia lecznicza zawiera również imbir. Wspaniałym ratunkiem na przeziębienie jest zaparzona mikstura z imbiru z dodatkiem miodu i wrzącej wody, pije się ją bardzo gorącą. Po wypiciu, koniecznie trzeba położyć się do ciepłego łóżka i spać. Na drugi dzień jest już po chorobie.
Kobietom w połogu przyrządza się zupę z żółwia trójpalczastego.
Żywność lecznicza dysponuje do wyboru składnikami i oferuje dość odmienny i niepowtarzalny smak. Składniki zazwyczaj pochodzą ze świata roślinnego i są powszechnie stosowane po redukcji, aby pozbyć się ich silnego zapachu poprzez powolne gotowanie. Ma to na celu wykorzystać do maksimum ekstrakt soku ziołowego bez niszczenia efektu leczniczego.
Wraz z rozwojem nauki i technologii, różnorodność żywności leczniczej zwiększa się. Konserwy, pastylki, napoje i inne formy żywności leczniczej zasilają codzienne życie. Wśród nich znajdują się specyfiki dla pacjentów cierpiących na cukrzycę, otyłość i choroby układu krążenia. Niektóre są niezbędne dla sportowców, artystów i górników, niektóre pozwalają na przedłużenie życia seniorom i utrzymania formy zdrowotnej, a niektóre mogą wspierać rozwój dzieci.
Kuchnia terapeutyczna
Leczy konkretne patologie. Ziemniaki smażone na szybkim ogniu z dodatkiem octu zmniejszają nadciśnienie. Zupa z karpia wzbogaca erytrocyty i zmniejsza obrzęki.
Kuchnia lecznicza
Stosowana jest po przejściu poważnych chorób. Duszone jagnięce serce przyśpiesza zdrowienie. Rosół z koguta dodaje sił po długiej chorobie.
Kuchnia zapobiegawcza
Zapewnia dobrą odporność organizmu. Zupa z fasoli mung zapobiega latem porażeniu słonecznemu.
Wspaniała jest kuchnia chińska … obok pekińskiej jest wszechobecna ze swymi 8 córami regionalnymi rodem z następujących prowincji:
- Kanton – 粤菜 (Yuècài)
- Sichuan – 川菜 (Chuāncài)
- Shandong – 鲁菜 (Lǔ cài)
- Jiangsu- 淮扬 (Huái yáng)
- Zhejiang- 浙菜 (Zhè cài)
- Fujian – 闽菜 (Mǐncài)
- Hunan – 湘菜 (Xiāngcài)
- Anhui – 徽菜 (Huī cài)
Z kuchnią najbardziej „spożywaną na świecie” wiąże się 5 aspektów:
- kolor będący zachętą do degustacji
- zapach pobudzający apetyt
- smak
- znaczenie używanych składników
- kształt